Hoa đào nở sớm
( 12-06-2015 - 08:35 PM ) - Lượt xem: 2018
Chế Lan Viên có nhiều bài thơ được đưa vào giảng dạy các bậc học như Người đi tìm hình của nước, Tiếng hát con tàu, Gửi Kiều cho em những năm đánh Mỹ… Nhưng ông cũng có nhiều bài thơ giàu chất tình tự khác. Như bài Hoa đào nở sớm, Xuân, Thu, Rét đầu mùa nhớ người đi phía biển…Sau đây là những cảm nhận về một vài bài thơ tình tự của Chế Lan Viên.
Hoa đào trước ngỏ em qua
Sáng nay bỗng ướm cành hoa vào mùa
Đầy vườn lộc biết cây tơ
Năm đi chưa hết, đã ngờ xuân đâu
Bỗng dưng một đóa hoa đầu.
Nghe như đất lạ năm nào gặp em
Phải rằng xe xích thời gian
Vầng dương bên ấy mọc sang bên này ?
Nắng hoe, bướm trở mình bay
Cành non nở vội kịp ngày chào hoa.
Lòng anh tự độ em qua
Hoa bay bướm dạo cùng ta vào đời./.
Hãy đọc những lời thơ tình tự với mùa đông năm ngoái, với mùa Xuân năm nay, với cành đào tươi thắm…trong bài thơ Hoa đào nở sớm:
Hoa đào trước ngỏ em qua
Sáng nay bỗng ướm cành hoa vào mùa
Quả là không ngờ được. Như câu thơ cổ: Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông”. Thật bất chợt, thật bất ngờ. Mỗi ngày em đều đi qua ngỏ. Mới hôm qua đây thôi, em vẫn thấy cây đào trơ cành trụi lá. Vậy mà, phút chốc chỉ một đêm trôi thật khẽ: “Sáng nay bỗng ướm cành hoa vào mùa”. Nét thi vị làm lay động lòng người chính là cái sự “ bỗng ướm cành hoa vào mùa”. Chỉ là “ướm “thôi. Nhẹ nhàng.Rất duyên. Rất mới. Và chính cái “sự “bỗng” đáng yêu đó, mà:
Đầy vườn lộc biết cây tơ
Năm đi chưa hết, đã ngờ xuân đâu
Năm đi chưa hết, đào đã ướm hoa, khiến cho lòng thi sĩ cảm nhận cái đẹp hồn nhiên của đất trời, và ngỡ ngàng là bởi: “đã ngờ xuân đâu”.Xuân chưa đến mà vườn đã đầy lộc.Làm sao không mở căng lồng ngực mà đón gió thơ:
Bỗng dưng một đóa hoa đầu.
Nghe như đất lạ năm nào gặp em
Đóa hoa đào đầu tiên nở trên cành lộc biếc. Màu hồng đào tươi tắn hay màu hồng nhạt xinh xinh. Không hề nghe tác giả giới thiệu. Nhưng là màu hồng đậm hay nhạt, không gian như bừng sáng. Cành đào như một cô gái đang điệu đàng làm duyên. Lại dùng từ “ bỗng dưng”. Ừ thì bỗng dưng sao đào nở sớm?.Và Ừ thì bỗng dưng sao nhớ da nhớ diết về kỷ niệm một thời dấu yêu?
Kỷ niệm đã trổi dậy khi nhân vật trữ tình nhìn thấy đóa hoa đào đầu mùa ướm trên cành lộc biếc. Nên mới “nghe như”. Cách chuyển đổi cảm giác từ “thấy” thành “nghe” của nhà thơ quả thật là điêu luyện.. “Nghe như đất lạ năm nào gặp em”. Thì ra, từ cái chuyện bắt gặp đóa hoa đào nở sớm là cái cớ để nhớ về câu chuyện: “gặp em đất lạ năm nào”. Cũng là một sự “bất ngờ” thú vị. Để cho thi sĩ bật ra câu hỏi về cổ xe thời gian phiêu du chốn chốn. Rằng có phải:
Phải rằng xe xích thời gian
Vầng dương bên ấy mọc sang bên này
Mặt trời mọc phương Đông và lặn ở Phương Tây. Chuyện đã là thế từ hằng hà sa số các năm…Làm sao có chuyện: Vầng dương bên ấy mọc sang bên này? Thế là vầng dương đã có sự hoán ngôi đổi chỗ như thế. Vầng dương bên ấy là bên nào? Bên này là bên nào? Có ai biết không? Phải chăng, là bởi cái lòng yêu say yêu đắm, yêu quên cả không gian và thời gian nên mới có sự xê dịch như thế không? Nắng hanh hoe vàng óng, bướm theo hấp lực của hoa mà trở mình dậy, trở mình bay. Cành non xanh biếc cố nở vội để kịp chào bình minh lên, kịp chào đóa hao hồng đào tươi lắm:
Nắng hoe, bướm trở mình bay
Cành non nở vội kịp ngày chào hoa.
Và tình yêu của anh, tấm lòng của “anh từ độ em qua” như chấp thêm đôi cánh thiên thần, như hoa bay, bướm lượn tung tăng vào đời. Sức mạnh của tình yêu quả nhiên vô lượng:
Lòng anh tự độ em qua
Hoa bay bướm dạo cùng ta vào đời
Lời thơ như lời kể chuyện. Cộng hưởng trong kỷ niệm nhớ tình yêu ấy là không gian thi vị, là cái bỗng dưng- cái bất ngờ khi bắt gặp hình ảnh hoa đào nở sớm. Yêu là yêu say yêu đắm. Hình ảnh “hoa đào nở sớm” là cái cớ để anh nhớ về em, về một mối tình thơ. Bài thơ thật nhẹ nhàng, những hình ảnh sinh động và những lời thơ như lời hát, nhịp thơ như nhạc điệu ngân nga…Tất cả toát ra từ tâm hồn yêu đời, yêu người, yêu thơ ca của một nhà thơ tài hoa vào bậc nhất của trường phái thơ Loạn ngày ấy ở đất Quy Nhơn.
Cảm nhận của LIÊN TÂM
